Wyznaczanie resursu podestu ruchomego
W jaki sposób wyznaczyć resurs podestu ruchomego w przypadku braku informacji w DTR i na stronie UDT?
Odpowiada Stanisław Świderski - ekspert w segmencie suwnice, wciągniki, wciągarki, żurawie, udźwigowienie stanowisk pracy, resurs
Zacznijmy od tego, ze wyznaczanie (szacowanie ) wykorzystania resursu dotyczy wszystkich urządzeń ale jest szczególnie trudne w urządzeniach, które nie zostały wyposażone w rejestratory: np. liczniki czasu pracy mechanizmów, liczniki cykli lub liczniki motogodzin.
W podestach ruchomych producenci posługują się do określania momentu wykonywania czynności serwisowych wskazaniami licznika motogodzin. W takim przypadku wystarczy rejestrować na koniec każdego roku wskazania licznika motogodzin oraz uzyskać od producenta informację ile tyś. motogodzin wynosi trwałość eksploatacyjna przedmiotowego podestu - czyli nasz resurs po osiągnieciu którego należy wykonać remont kapitalny.
Jeżeli producent nie określił w instrukcji eksploatacji trwałości eksploatacyjnej( resursu) należy posłużyć się dyrektywa FEM/ IPAF która stanowi, że w takim przypadku należy przyjąć, że trwałość eksploatacyjna podestu wynosi 10 lat i po osiągnieciu tego wieku, podest należy poddać przeglądowi specjalnemu i remontowi kapitalnemu. Pisaliśmy o tym w artykule pt. Podesty ruchome – kłopoty z obliczaniem resursu?
Jeżeli Pana podest ruchomy nie posiada licznika motogodzin, nie zna Pan jego historii eksploatacji i nie ma Pan w DTR informacji na temat resursu, należy przyjąć, że jego trwałość eksploatacyjna wynosi 10 lat.
Jeżeli nie posiadamy wiedzy o przebiegu i historii eksploatacji dźwignicy, należy zwracać uwagę na czynniki kwalifikacyjne, które mogą świadczyć o wykorzystaniu resursu. Wśród nich wymienić możemy:
- zwiększanie się ilości usterek,
- coraz większą częstotliwość występujących awarii,
- pogorszenie stanu technicznego ujawniane podczas konserwacji,
- pojawiające się pęknięcia zmęczeniowe w węzłach konstrukcji nośnej,
- utratę geometrii konstrukcji nośnej,
- ślady po naprawach konstrukcji stalowej.
Jeżeli producent Pana podestu istnieje i podest który Pan eksploatuje jest oznaczony znakiem CE, może się Pan do niego zwrócić z prośbą o uzupełnienie informacji dotyczącej trwałości eksploatacyjnej urządzenia. Podstawą do żądania uzupełnienia tych danych jest dyrektywa maszynowa zgodnie ze stanowiskiem dozoru technicznego zacytowanym poniżej:
Należy również zwrócić uwagę na wymagania zawarte w sekcji 4.1.2.3 dyrektywy maszynowej, dotyczącej wytrzymałości mechanicznej, z której to wynika, że wymaga się, aby projektant maszyny uwzględnił zmęczenie materiału i zużycie eksploatacyjne. Ponieważ zmęczenie materiału i zużycie zależą od czasu i intensywności użytkowania maszyny, obliczenia muszą się opierać na założeniach okresu eksploatacji maszyny wyrażonego np. w liczbie godzin pracy lub cykli eksploatacyjnych. Należy zauważyć, że założenia przyjęte przy projektowaniu maszyny muszą być spójne z instrukcjami producenta pod względem rodzaju i częstotliwości inspekcji oraz zapobiegawczych środków konserwacji maszyny, a także kryteriów wymiany części ulegających zużyciu.
Podsumowując, należy zauważyć, że w przepisach dyrektywy maszynowej pojęcie resursu wyrażone jest poprzez „przewidywany czas życia maszyny”, „cykl życia maszyny”, „trwałość maszyny i jej elementów”, które są przedmiotem oceny ryzyka przeprowadzanej przez producenta w celu oceny zgodności maszyny pod kątem spełnienia zasadniczych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa. W praktyce oznacza to, że wytyczne w zakresie resursu UTB powinny być uwzględniane w treści instrukcji eksploatacji producenta urządzenia poprzez określanie m.in. warunków użytkowania, kryteriów zużycia danych elementów UTB, wymagań w zakresie przeprowadzania przeglądów konserwacyjnych, kontroli technicznych, wykonywania okresowych wymian elementów UTB czy konieczności wykonania remontów kapitalnych urządzeń po przepracowaniu danej liczby cykli roboczych/lat eksploatacji.
