Konferencja pod hasłem Bezpieczne warunki pracy operatora żurawia - dobrem wspólnym zorganizowana przez Komisję Operatorów Żurawi Wieżowych ZZ Wspólnota Pracy oraz ZZ Budowlani pod patronatem Prezesa UDT, która odbyła się 15 marca 2018 r., dotyczyła problemów, o których lat środowisko operatorów żurawi dyskutuje już od ponad dwóch lat. A dotyczą one podstawowych warunków bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych przy obsłudze żurawi, które decydują nie tylko o bezpieczeństwie pracy operatorów, ale również bezpieczeństwie na budowach i w otaczającym je sąsiedztwie. Problem dotyczy aż 80% żurawi wieżowych. Szerzej opisaliśmy problem w artykule: Czy tylko żurawie wieżowe mają problemy?
Główną motywacją do zwołania konferencji okazał się końcowy etap prac nad projektem rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze żurawi wieżowych i szybkomontujących, który powinien rozwiązać wymienione problemy.
Konferencja zgromadziła ponad 100 osób, w tym liderów rynku budowlanego, największych firm wynajmu żurawi wieżowych, związków zawodowych działających w budownictwie, w tym Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie, środowisko operatorów żurawi wieżowych oraz licznie reprezentowane urzędy w osobach: Jakub Chojnicki – Dyrektor Departamentu Nadzoru i Prewencji Głównego Inspektora Pracy, Anna Wójcik – Zastępca Okręgowego Inspektora Pracy w Warszawie, Tadeusz Zając – Społeczny Doradca Prezydenta Pracodawców RP, Adam Ogrodnik – Wiceprezes UDT, Zbigniew Janowski – Przewodniczący ZZ „Budowlani”, Jarosław Skarżyński – Departament Obrotu Towarami Wrażliwymi i Bezpieczeństwa Technicznego Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii.
Spotkanie przebiegło w atmosferze rzeczowej i fachowej dyskusji. Szczegółowe analizy i statystyki dotyczące wypadków z udziałem żurawi budziły zrozumienie dla wagi problemu. Poziom znajomości tematu wśród uczestników konferencji był wysoki. Jeżeli celem konferencji było uświadomienie i uczciwe poinformowanie instytucji, organizacji i firm wynajmujących o zagrożeniach i problemach nękających środowisko operatorskie, to można stwierdzić iż został on osiągnięty.
Dobra atmosfera i wzajemne zrozumienie nie rozwiązują zasadniczego problemu
Podczas swojego wystąpienia w trakcie konferencji przedstawiciel UDT wskazał, że wśród delegacji ustawowych jakie na Urząd Dozoru Technicznego nakłada Ustawa o dozorze technicznym, nie sposób znaleźć podstawę prawną, która uprawniałby UDT do regulacji tak szerokiej problematyki.
Przedstawiciel Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii stwierdził, że rozporządzenie będzie wydane wspólnie z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w oparciu o ustawę Prawo pracy. W związku z tym, jego zapisy muszą być zgodne delegacją jaką daje ta ustawa.
Opinia wyrażona na piśmie i opublikowana na stronie Rządowego Centrum Legislacji przez Centralny Instytut Ochrony Pracy jest niezmienna i wyraża brak podstaw prawnych do takiego zakresu regulacji. (patrz załącznik)
Stanowisko wyrażone przez przedstawiciela Państwowej Inspekcji Pracy, że w przypadku zastąpienia pojęcia „organizator pracy” pojęciem „pracodawca”, Państwowa Inspekcja Pracy nie będzie miała podstaw prawnych do egzekwowania wymagań zawartych w rozporządzeniu, o ile operator będzie świadczył usługi w oparciu o umowę między firmami, potwierdza tylko obawy redakcji zgłoszone w procesie konsultacji społecznych.
Zdaniem redakcji...
Rozporządzenia, na które wszyscy czekają jeszcze nie ma. Jego ostateczny kształt, skierowany do konsultacji w dn. 23 lutego 2018 r., zasadniczo odbiega od protokołu ostatecznych uzgodnień. Oczekiwanie, że rozporządzenie obejmie swym zasięgiem całe spektrum przypadków jakie ukształtował rynek wynajmu żurawi wieżowych ma słabe podstawy prawne i prawdopodobnie nie może być zrealizowane w taki sposób, jak oczekiwali tego związkowcy. W związku z tym, rozporządzenie obejmie tylko operatorów żurawi zatrudnionych na umowę o pracę, a grupa ta stanowi zaledwie ok. 30% operatorów. Tak więc nadrzędny cel, aby objąć rozporządzeniem operatorów żurawi nie tylko zatrudnionych na umowę o pracę, ale też wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy lub prowadzących działalność gospodarczą nie zostanie osiągnięty. Jeżeli tak się stanie to wszystkie obostrzenia w zakresie BHP przy obsłudze żurawi wieżowych i szybkomontujących, będą działać na niekorzyść operatorów zatrudnionych na umowę o pracę, zastępując ich operatorami prowadzącymi działalność gospodarczą.
Gdyby tak się stało, sugerujemy związkom zawodowym i operatorom prowadzącym działalność gospodarczą opracowanie Ogólnych warunków świadczenia usług operatorskich na żurawiach wieżowych i szybkomontujących, które zaimplementują wymagania zawarte w rozporządzeniu do warunków świadczenia usług. W takim przypadku ogromnie ważna jest świadomość operatorów że, tylko powszechne stosowanie tych warunków w swoich umowach o świadczenie usług operatorskich ucywilizuje ich pracę. Zdajemy sobie sprawę, że jest to rozwiązanie zastępcze i mamy nadzieję, że problem uda się rozwiązać w sposób zgody z prawem i satysfakcjonujący wszystkie strony.
