Resurs UTB - przełomowe stanowisko Urzędu Dozoru Technicznego

Napływające do redakcji pytania dotyczące problematyki resursu wskazywały, że określanie resursu w urządzeniach UTB, w których trwałość eksploatacyjna została określona grupą natężenia pracy, nie będzie stanowiło problemu. Sen z powiek naszym czytelnikom spędzały jednak te urządzenia UTB, które nie są  dźwignicami. Stanowisko UDT, opublikowane w dokumencie pt. Wytyczne UDT dotyczące eksploatacji urządzeń transportu bliskiego, wydanie 2, z czerwca 2019 precyzuje podejście do resursu we wszystkich grupach urządzeń UTB. Dziś  koncentrujemy się na urządzeniach, które nie są dźwignicami.

Kontrola stopnia wykorzystania resursu dla urządzeń, które nie są dźwignicami

W przypadku UTB, które nie są dźwignicami (a w dokumentacji urządzenia brak jest wytycznych co do określania resursu), potrzebę, zakres oraz termin przeglądu specjalnego oraz ewentualnego remontu kapitalnego powinna określić osoba kompetentna*. W procesie określania stopnia wykorzystania resursu dla poszczególnych urządzeń, jako materiał pomocniczy można stosować wskazówki w/w dokumentu źródłowego.

Przyjrzyjmy się bliżej, jakimi wytycznymi możemy się kierować przy określaniu resursu w przypadku braku informacji określających jego wartość w dokumentacji urządzenia oraz braku wskazówek osoby kompetentnej dla urządzeń takich jak:

• stoły podnoszące, z grupy dźwigników (podnośniki), w tym systemy do parkowania samochodów, z wyjątkiem dźwigników stanowiących wyposażenie pojazdów, dźwigników do pochylania stołów technologicznych i dźwigników przenośnych z napędem ręcznym - możliwe jest zastosowanie zapisów norm przedmiotowych (np. EN 1570), które określają wartość resursu na poziomie 8000 ÷ 512000 cykli roboczych.
• podnośniki pojazdów, z grupy dźwigników (podnośniki), w tym systemy do parkowania samochodów, z wyjątkiem dźwigników stanowiących wyposażenie pojazdów, dźwigników do pochylania stołów technologicznych i dźwigników przenośnych z napędem ręcznym – stopień wykorzystania resursu określa Tabela 17 zawarta w Wytycznych UDT.
• stoły podnoszące ogólnego zastosowania - stopień wykorzystania resursu określa Tabela 18 zawarta w Wytycznych UDT.
• pozostałe urządzenia z grupy dźwigników (np. systemy do parkowania pojazdów, urządzenia stosowane do transportu innych pojazdów, urządzenia do załadunku, rozładunku oraz przewozu kontenerów) – tutaj należy kierować się zasadą, że ocena stanu technicznego powinna zostać wykonana po 10 latach eksploatacji;
• wyciągi towarowe - należy kierować się zasadą, że ocena stanu technicznego powinna zostać wykonana po 10 latach eksploatacji;
• podesty ruchome - możliwe jest zastosowanie zapisów norm przedmiotowych (np. EN 280), które określają wartość resursu na poziomie jako 40000 ÷ 100000 cykli roboczych, w zależności od założonej przez projektanta intensywności pracy podestu.

Stosowane w podestach przejezdnych liczniki motogodzin nie mogą być traktowane jako liczniki cykli pracy. Aby w sposób dokładny określić stopień wykorzystania resursu w oparciu o analizę widma obciążeń oraz cykli pracy urządzenia, można posłużyć się normami przedmiotowymi, dotyczącymi podestów ruchomych przejezdnych. Po osiągnięciu przez urządzenie resursu eksploatujący lub osoba kompetentna zobowiązana jest do przeprowadzenia działań związanych z oceną stanu technicznego (przeglądem specjalnym) oraz ewentualnym wykonaniem remontu kapitalnego. Po przeprowadzonych czynnościach osoba kompetentna określa kolejną wartość resursu urządzenia. 

• podesty ruchome wiszące - możliwe jest zastosowanie zapisów norm przedmiotowych (np. EN 1808), które określają wartość resursu na poziomie 30000 ÷ 60000 cykli roboczych;
• podesty ruchome samowznoszące - możliwe jest zastosowanie zapisów norm przedmiotowych (np. EN 1495), które określają wartość resursu na poziomie 20000 cykli roboczych;
• podesty ruchome stacjonarne - możliwe jest zastosowanie zapisów norm przedmiotowych (np. EN 16719), które określają wartość resursu na poziomie 96000 cykli roboczyc;
• podesty ruchome, inne  niż opisane powyżej - należy kierować się zasadą, że resurs urządzenia został osiągnięty po 10 latach eksploatacji;
• urządzenia dla osób niepełnosprawnych - możliwe jest zastosowanie zapisów norm przedmiotowych (np. EN 81-41, EN 81-40), które określają wartość resursu na poziomie 50000 cykli roboczych. Po osiągnięciu przez urządzenie granicznej wartości cykli roboczych eksploatujący lub osoba kompetentna zobowiązana jest do przeprowadzenia działań związanych z oceną stanu technicznego (przeglądem specjalnym) oraz ewentualnym wykonaniem remontu kapitalnego. Po przeprowadzonych czynnościach osoba kompetentna określa kolejną wartość resursu urządzenia;
• schody i chodniki ruchome - możliwe jest zastosowanie zapisów norm przedmiotowych (np. EN 115-2), które określają że ocena stanu technicznego powinna zostać wykonana po 25 latach eksploatacji;
• przenośniki okrężne kabinowe i platformowe - należy kierować się zasadą, że ocena stanu technicznego powinna zostać wykonana po 10 latach eksploatacji;
• wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia - należy kierować się zasadą, że ocena stanu technicznego powinna zostać wykonana po 10 latach eksploatacji.
• dźwigi do transportu osób lub ładunków, dźwigi budowlane i dźwigi towarowe małe - możliwe jest zastosowanie zapisów norm przedmiotowych (np. EN 12159), które określają wartość resursu na poziomie 160000 cykli roboczych;
• pozostałe dźwigi - należy kierować się zasadą, że ocena stanu technicznego powinna zostać wykonana po 25 latach eksploatacji;
• przenośniki kabinowe i krzesełkowe o ruchu obrotowym, przeznaczone do celów rekreacyjno-rozrywkowych - możliwe jest zastosowanie zapisów norm przedmiotowych (np. EN 13814), które określają wartość resursu na poziomie 35000 godzin pracy. Po osiągnięciu przez urządzenie granicznej wartości cykli roboczych eksploatujący lub osoba kompetentna zobowiązana jest do przeprowadzenia działań związanych z oceną stanu technicznego (przeglądem specjalnym) oraz ewentualnym wykonaniem remontu kapitalnego. Po przeprowadzonych czynnościach osoba kompetentna określa kolejną wartość resursu urządzenia; 
• urządzenia techniczne służące do przemieszczania kontenerów przy pracach przeładunkowych - należy kierować się zasadą, że ocena stanu technicznego powinna zostać wykonana po 10 latach eksploatacji;
• przeciągarki pojazdów szynowych - należy kierować się zasadą, że ocena stanu technicznego powinna zostać wykonana po 10 latach eksploatacji.

Uwaga! Niniejszy artykuł stanowi skrócony wyciąg dla zorientowania czytelnika, w którą stronę zmierzają interpretacje dozoru technicznego. Dla podejmowania decyzji należy posługiwać się  materiałem źródłowym: Wytyczne UDT dotyczące eksploatacji urządzeń transportu bliskiego, wydanie 2, czerwiec 2019.

*osoba kompetentna – osoba fizyczna lub prawna posiadająca doświadczenie w projektowaniu, budowie i konstruowaniu lub utrzymaniu ruchu UTB, posiadająca wystarczającą wiedzę z zakresu przepisów i norm oraz sprzętu potrzebnego do wykonania przeglądu specjalnego (np. rzeczoznawca, zakład posiadający uprawnienia do napraw, modernizacji lub wytwarzania, jednostka certyfikująca, laboratorium, instytut, konserwator UTB).  Osoba kompetentna powinna być rzetelna zawodowo i zdolna do oceny stanu bezpieczeństwa UTB i podjęcia decyzji jakie środki powinny zostać podjęte w celu zapewnienia dalszej bezpiecznej eksploatacji UTB.