Zmiana przepisów dotyczących zdobywania uprawnień operatorów spowodowana ilością generowanych wypadków oraz konieczność ewidencjonowania wykorzystania resursu UTB sprowokowała nas do przeanalizowania co dzieje się w segmencie wózków widłowych. Segmencie, który liczebnie stanowi największy segment wśród urządzeń transportu bliskiego.
Dane płynące z rynku, a szczególnie informacje o tempie wzrostu powierzchni magazynowej w postaci terminali logistycznych i magazynów utwierdziły nas w przekonaniu, że branża powinna być w dobrej kondycji, gdyż gospodarka generuje popyt na środki transportu wewnętrznego, w tym na wózki widłowe. Dodatkowym impulsem była chęć przyjrzenia się, jak wygląda rynek wtórny w segmencie, który stanowi nerw logistyki wewnątrzzakładowej.
Rynek wózków widłowych w Polsce
Zobrazujmy rozmiar naszego rynku ilością eksploatowanych wózków widłowych na koniec 2015, 2016 i 2017 roku. Zasób wózków będących w eksploatacji wynosił odpowiednio:
- 2015 - 155 914 szt.
- 2016 - 167 326 szt. co stanowi wzrost o 7,3 % do roku 2015
- 2017 - 180 094 szt. co stanowi wzrost o 7,6 % do roku 2016
Różnice wydają się duże, ale: uwaga! nie pozwalają na precyzyjny szacunek wielkości polskiego rynku. Postanowiliśmy więc zdefiniować pewne pojęcia dla potrzeb tej analizy.
- Ilość urządzeń w eksploatacji na koniec roku – pokazuje ile urządzeń było w eksploatacji na dzień 31 grudnia danego roku - tzn. uwzględnia ilość na dzień 1 stycznia powiększoną o ilość wózków nowo zarejestrowanych w ciągu roku i pomniejszoną o ilość wyrejestrowanych.
- Urządzenia nowo rejestrowane – to wózki rejestrowane po raz pierwszy na polskim rynku, a więc tylko te, które po raz pierwszy zostały zarejestrowane w ewidencji dozoru technicznego - to one definiują wielkość rynku.
- Urządzenia nowe - to urządzenie wyprodukowane w roku rejestracji lub poprzedzającym. W styczniu, lutym czy marcu z reguły rejestrowane są wózki wyprodukowane w końcówce poprzedniego roku, co pokazują załączone wykresy.
- Urządzenia używane - to urządzenia, które są starsze niż 2 lata w momencie pierwszej rejestracji na polskim rynku.
Dynamika wzrostu rynku w okresie 2015-2017 jest naprawdę imponująca chociaż nie tak imponująca jak to podają niektóre raporty. Ilość nowo rejestrowanych wózków wynosiła odpowiednio:
- 2015 - 16 196 szt. w tym wózki nowe 9 990 szt. co stanowi 61,7%
- 2016 - 16 409 szt. w tym wózki nowe 10 476 szt. co stanowi 63,8%
- 2017 - 18 580 szt. w tym wózki nowe 12 302 szt. co stanowi 66,2%
Udział wózków nowych w grupie wózków nowo rejestrowanych ciągle rośnie, osiągając w 2017 roku - 66,2%. Jest to bardzo pozytywne zjawisko pokazujące, że została pokonana bariera finansowania, dzięki dostępności leasingu oraz wynajmu długoterminowego.
Jest więc nadzieja, że stan techniczny pozostałych wózków używanych powinien ulegać ciągłej poprawie zwłaszcza, gdy weźmiemy jeszcze pod uwagę, że wymagania związane z kontrolą wykorzystania resursu będą sprzyjać eliminacji z rynku wózków bardzo starych. Czy aby na pewno?
Dlaczego sprowadzamy tak stare wózki?
Mimo, iż widoczny jest wzrost udziału wózków nowych wśród wózków nowo rejestrowanych to niestety w pozostałej części rynku wtórnego nie dzieje się dobrze. Wraz z rynkiem wtórnym rośnie też import wózków bardzo starych. Pomaga w tym niekontrolowany import indywidualny (o czym świadczą załączone wykresy) pokazujące wiek nowo rejestrowanych wózków. Popatrzmy na ilość wózków starszych niż 15 lat, które po raz pierwszy zostały zarejestrowane w Polsce, a wśród których znajdują się takie, których wiek przekracza 30, 35, a nawet 40 lat:
- 2015 - 918 szt. starszych niż 15 lat, w tym 387 szt. starszych niż 20 lat, a najstarszy z 1971 r.
- 2016 – 972 szt. starszych niż 15 lat, w tym 400 szt. starszych niż 20 lat, a najstarszy z 1972 r.
- 2017 – 1176 szt. starszych niż 15 lat, w tym 405 szt. starszych niż 20 lat, a najstarszy z 1971 r.
Jak widać jeżeli nie ma żadnych barier, to nie można liczyć na zdrowy rozsądek polskich importerów. Wygląda, że stajemy się złomowiskiem Europy w zakresie wózków widłowych. Nie posiadamy danych ile z tych wózków napędzanych jest silnikiem diesla.
Wiodące segmenty rynku
Przyjrzyjmy się grupie wózków z fotelem dla kierowcy, które stanowią dominującą grupę wśród wózków nowo rejestrowanych:
- 2015 – 12 035 szt.
- 2016 – 11 968 szt. wzrost 0%
- 2017 – 13 637 szt. wzrost o 13,9%
Następną grupą pod względem ilości są wózki prowadzone, które odnotowały stabilny wzrost na poziomie ok. 9% rocznie (patrz wykres)
- 2015 – 2 144 szt.
- 2016 – 2 347 szt. wzrost o 9,5%
- 2017 – 2 540 szt. wzrost o 8,2%
Około 14-procentową stopę wzrostu odnotowała grupa wózków podestowych, która z poziomu 870 szt. w 2015 r. osiągnęła poziom 1158 szt. w 2017 r.
Wózki z wysięgnikiem odnotowały prawie 17-procentowe odbicie w 2017 roku osiągając poziom 892 szt.
Dosyć stabilnie zachowuje się grupa wózków z osobą podnoszoną wraz z ładunkiem. Ta grupa oscyluje wokół 300 szt. rocznie i w dominującej mierze służy do konfekcjonowania zamówień w handlu e-comerce. Jest to nowy trend w gospodarce magazynowej.
Najmniejszą grupą (można powiedzieć, że - na dzień dzisiejszy - marginalną) są wózki zdalnie sterowane. W grupie tej znajdują się wózki autonomiczne. Wg sygnałów płynących z rynku, a zwłaszcza z zakładów produkcyjnych o ruchu ciągłym czeka ją dynamiczny rozwój w najbliższych latach.
Z analizy zostały wyłączone wózki widłowe do przemieszczania kontenerów przy pracach przeładunkowych, skoncentrowane głównie w portowych i kolejowych bazach przeładunkowych podlegające pod TDT oraz wszystkie wózki widłowe znajdujące się pod nadzorem Wojskowego Dozoru Technicznego.
