X
Uwaga
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje.
×
Artykuły

Żurawie przeładunkowe w leśnictwie – dozór techniczny i eksploatacja

Prześlij nam swój artykuł
Zobacz galerię zdjęć

Najczęściej spotykanymi mobilnymi urządzeniami technicznymi używanymi w leśnictwie do prac przeładunkowych drewna są żurawie przeładunkowe. Urządzenia te na stałe wpisały się w proces pozyskiwania drewna, tym samym przyczyniając się do wyeliminowania innych, mniej efektywnych, o niższym poziomie kultury technicznej, metod załadunku i rozładunku drewna.

Żuraw przeładunkowy (w praktyce, choć coraz rzadziej, spotkać można jeszcze określenie żuraw przenośny) jest dźwignicą zamontowaną na podwoziu pojazdu lub przyczepie, zazwyczaj pomiędzy kabiną kierowcy a skrzynią lub z tyłu pojazdu, służącą do jego załadunku i wyładunku. Żuraw taki może być zamontowany na stałym fundamencie. Do grupy żurawi przeładunkowych zalicza się również żurawie leśne służące do załadunku i rozładunku oraz pozyskiwania drewna, do których należą specjalistyczne maszyny przeznaczone do zrywki lub/i transportu drewna tzw. harvestery i forwardery.

 


Fot. 1. Widok forwardera

 

Żurawie przeładunkowe napędzane są pompą hydrauliczną pojazdu, na którym są zamontowane, poprzez przystawkę odbioru mocy podłączoną do wyjścia ze skrzyni biegów. Każda taka maszyna posiada podstawę, w której umieszczona jest kolumna obrotowa. Z kolumną połączony jest wysięgnik składający się z jednego lub dwóch ramion połączonych przegubowo i poruszanych za pomocą siłowników hydraulicznych. Z ramienia wysięgnika mogą być wysuwane teleskopowo, mechanicznie lub ręcznie dodatkowe człony pozwalające na zwiększenie wysięgu żurawia. Na końcu ostatniego ramienia umieszczony jest zazwyczaj hak lub inne wyposażenie służące do podnoszenia ładunków, np. chwytak, widły. Głównym parametrem charakteryzującym dany żuraw przeładunkowy jest wartość maksymalnego momentu udźwigu wyrażonego w tonometrach Tm.

 

Zakup i eksploatacja

Niezależnie od kraju pochodzenia, żurawie, które są wprowadzane do obrotu i oddawane do użytku na terenie Wspólnoty Europejskiej muszą spełniać odpowiednie przepisy prawa. Nabywający żurawie z zamiarem ich dystrybucji lub eksploatacji powinni wiedzieć, że urządzenia te podlegają dyrektywom Nowego Podejścia, a w szczególności dyrektywie maszynowej 2006/42/WE. Urządzenia powinny posiadać oznakowanie CE oraz instrukcje eksploatacji i deklaracje zgodności WE w języku kraju użytkowania.

W praktyce może pojawić się przypadek sprzedaży żurawia importerowi lub dystrybutorowi, który następnie, na wniosek klienta, postanowi poddać go modyfikacji przed pierwszym oddaniem do użytku. Jeśli modyfikacje zostały przewidziane lub uzgodnione przez producenta i są objęte oceną ryzyka, dokumentami i deklaracją zgodności WE producenta, pierwotne oznakowanie CE producenta zachowuje ważność. Jeżeli modyfikacja jest istotna, przykładowo obejmuje zmianę funkcji lub parametrów urządzenia, i nie została przewidziana ani uzgodniona przez producenta, pierwotne oznakowanie CE naniesione przez producenta traci ważność i musi być powtórzone. Podmiot dokonujący takich modyfikacji uznawany jest wówczas za producenta i musi spełnić wszystkie obowiązki przewidziane dla producenta, tzn. zapewnić zgodność z odpowiednimi zasadniczymi wymaganiami dyrektywy maszynowej, opracować odpowiednią dokumentację techniczną oraz instrukcje, przeprowadzić odpowiednią procedurę oceny zgodności, sporządzić deklarację zgodności i umieścić oznakowanie CE.

 


Fot. 2. Widok harvestera

 

W czasie eksploatacji żurawi następuje zużycie elementów składowych, które jest zjawiskiem normalnym, wynikającym z ich użytkowania i ze starzenia się poszczególnych elementów (np. połączenia gumowe, łożyska). Aby w założonym okresie eksploatacji zachować właściwy stan techniczny urządzenia, na określonym poziomie bezpieczeństwa, niezbędne jest ścisłe przestrzeganie wymagań zawartych w instrukcji producenta. Nie stosowanie się do wymagań, które producent uznał za niezbędne dla bezpiecznej eksploatacji, może prowadzić do uszkodzenia urządzenia technicznego lub wypadku związanego z jego użytkowaniem. Aby zapobiec takim zdarzeniom niezbędne jest dokonywanie oceny i wymiany zużytych elementów urządzenia oraz wykonywanie regularnych przeglądów konserwacyjnych, w zakresie i terminach określonych przez producenta.

 

Dozór techniczny

Żurawie podlegają dozorowi technicznemu, w związku z czym przed przystąpieniem do użytkowania eksploatujący powinien zgłosić je do badania w Urzędzie Dozoru Technicznego w celu uzyskania decyzji zezwalającej na ich eksploatację. Inspektor UDT przeprowadza badanie odbiorcze urządzenia i po uzyskaniu pozytywnego wyniku badania wydaje decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia. Na etapie eksploatacji UDT przeprowadza badania okresowe urządzeń objętych dozorem pełnym oraz badania kontrolne urządzeń objętych dozorem ograniczonym.

Zgłaszający urządzenie techniczne w celu rejestracji w UDT przedkłada dwa egzemplarze instrukcji eksploatacji urządzenia wraz z deklaracją zgodności WE w języku polskim. W przypadku żurawi montowanych w określonym miejscu eksploatacji dodatkowo należy przedłożyć dokumentację uzupełniającą, która powinna zawierać:

  • szkic sytuacyjny urządzenia uwzględniający rzeczywiste odległości urządzenia od otoczenia, przejścia i dojścia,
  • schematy zasilania urządzenia, ze wskazaniem rodzaju i wielkości zabezpieczeń, rodzaju i typu przewodów zasilających,
  • poświadczenie prawidłowości montażu i przeprowadzonych prób pomontażowych, wystawione przez instalującego;
  • protokoły pomiarów elektrycznych rezystancji izolacji oraz skuteczności ochrony przeciwporażeniowej,
  • protokół odbioru części budowlanej, stwierdzający zgodność wykonania z projektem budowlanym.

Przed wydaniem decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia inspektor UDT:

  • sprawdza kompletność i odpowiedniość dokumentacji urządzenia,
  • identyfikuje urządzenie, sprawdza jego stan techniczny i oznakowanie,
  • sprawdza zgodność wyposażenia z przedłożoną dokumentacją,
  • przeprowadza badanie odbiorcze.

Urządzenie przedstawiane do badań technicznych w celu uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację, powinno być całkowicie zmontowane, sprawne technicznie i przygotowane zgodnie z warunkami określonymi w instrukcji eksploatacji.

Aby zapewnić sprawny przebieg czynności dozoru technicznego eksploatujący jest obowiązany zapewnić inspektorowi UDT bezpieczny dostęp do badanego urządzenia, w szczególności, o ile to konieczne, wstrzymanie w bezpośrednim otoczeniu badanego urządzenia prac budowlanych, montażowych, remontowych i innych, które mogą zagrażać bezpieczeństwu.

 

Obsługa i konserwacja

Rodzaje urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu, przy których wymagana jest uprawniona obsługa i konserwacja wymienione są w wykazie zawartym w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych (Dz.U. nr 79, poz. 849 z późn. zm.). Wśród wymienionych w wykazie urządzeń technicznych znajdują się m.in. żurawie, w związku z czym do ich obsługi konieczne jest posiadanie zaświadczenia kwalifikacyjnego wydanego przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego. Nie jest natomiast wymagana uprawniona obsługa w przypadku żurawi, które posiadają napęd ręczny wszystkich mechanizmów.

Konserwację urządzeń podlegających dozorowi technicznemu mogą przeprowadzać wyłącznie osoby posiadające zaświadczenie kwalifikacyjne wydane przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego, które upoważnia do konserwacji określonego rodzaju urządzenia technicznego.

 

Naprawy i modyfikacje

Konserwujący może bez uzgodnienia z organem właściwej jednostki dozoru technicznego dokonać wymiany elementów urządzenia, o ile mają one parametry techniczne i charakterystyki takie jak elementy wymieniane, do których zalicza się przede wszystkim elementy wyposażenia elektrycznego, hydraulicznego, pneumatycznego i mechanicznego.
W przypadku żurawi należy uwzględnić postanowienia §24 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. nr 193, poz. 1890), w którym zawarte są przypadki determinujące konieczność przedstawienia urządzenia do badania doraźnego eksploatacyjnego w UDT. Zaliczamy do nich m.in. przypadki związane z wymianą cięgien nośnych, urządzeń chwytających, zespołu napędowego, mechanizmu podnoszenia lub mechanizmu zmiany wysięgu, urządzeń zabezpieczających, po naprawie mechanizmu podnoszenia, mechanizmu zmiany wysięgu, naprawie konstrukcji nośnej lub jego elementów oraz po modernizacji uzgodnionej z organem właściwej jednostki dozoru technicznego. Naprawa i modernizacja może być wykonana przez zakłady posiadające uprawnienia do napraw lub modernizacji wydane w formie decyzji administracyjnej przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.

Podczas użytkowania żurawi zdarza się konieczność podniesienia nietypowego ładunku. Niezbędne okazują się wówczas różnego rodzaju zawiesia, przedłużki, zaciski lub chwytaki o ściśle określonym przeznaczeniu, parametrach (m.in. udźwig) oraz pochodzeniu (producent) wynikającym z towarzyszącej im instrukcji użytkowania. W użytkowaniu danego rodzaju wyposażenia bardzo ważny jest jego dobór pod kątem dopuszczalnego udźwigu, miejsca i sposobu zamocowania tak, aby nie przekroczyć dopuszczalnych wartości określonych przez producenta w instrukcji eksploatacji żurawia w zakresie stateczności, udźwigu oraz minimalnych odległości bezpieczeństwa.

Producenci podają w instrukcjach i wskazują na urządzeniu miejsca, w których możliwe jest zamocowanie danego wyposażenia oraz podają warunki, w jaki sposób dany ładunek można bezpiecznie podnosić.

 


Komentarze

Aby dodać komentarz musisz być zalogowany.


Pozostałe artykuły

wszystkie artykuły

BLOG