Podesty ruchome
Podesty ruchome to dźwignice zaliczane do grupy maszyn budowlanych, służące do przemieszczania osób i materiałów na określone stanowisko pracy, zarówno w pionie, jak i poziomie. Składają się z platformy (tzw. kosz, gondola) zawieszonej na cięgniku lub podnoszonej na dźwigniku. Podesty ruchome znajdują zastosowanie w trakcie wykonywania prac budowlanych lub montażowych na wysokościach.
Potoczne nazwy podestów: podnośnik koszowy, zwyżka.
Klasyfikacja podestów roboczych
Ze względu na cechy konstrukcyjne podesty ruchome dzielą się na następujące grupy:
- podesty ruchome wiszące (na linach nośnych),
- podesty ruchome masztowe (jednomasztowe lub dwumasztowe),
- podesty ruchome nożycowe (składanie i rozkładanie mechanizmu nożycowego pozwala na ruch platformy roboczej w pionie),
- podesty ruchome teleskopowe (konstrukcja nośna ma postać teleskopowego masztu),
- podesty ruchome przegubowe (konstrukcja nośna ma postać łamanego przegubowo masztu),
- podesty ruchome teleskopowo-przegubowe,
- podesty ruchome załadowcze (tzw. burty załadowcze).
Podesty ruchome wiszące składają się z platformy roboczej, lin nośnych i lin bezpieczeństwa, wciągarki (zamontowanej na platformie roboczej lub konstrukcji nośnej podestu), konstrukcji nośnej podestu (zamontowanej na dachu budynku lub specjalnym torze będącym elementem budynku). Podesty mogą być na stałe zamontowane na obiekcie budowlanym, służące do konserwacji tego obiektu lub instalowane jedynie na określony czas w celu wykonania danej pracy. Platforma robocza zaczepiona jest do liny nośnej za pomocą wieszaka, może mieć jeden punkt zaczepienia (zawieszenie jednopunktowe) lub kilka (zawieszenie dwupunktowe, wielopunktowe).
Podesty ruchome masztowe składają się z platformy roboczej, masztu (jednomasztowe) lub masztów (dwumasztowe), po której porusza się platforma robocza, podstawy (podwozia), na której spoczywa maszt, mechanizmu napędowego służącego do przemieszczania platformy roboczej. Maszt zbudowany jest zazwyczaj z konstrukcji kratownicowej, a najczęściej stosowanym mechanizmem podnoszenia jest dźwignik zębatkowy, który przemieszcza platformę roboczą wzdłuż masztu. Podwozie podestu wykonane jest w postaci wózka przystosowanego do holowania.
Podesty ruchome przejezdne należą do najbardziej popularnej grupy. Dzielą się na:
- Podesty ruchome wolnobieżne. Składają się z podwozia, platformy roboczej oraz konstrukcji nośnej połączonej z podwoziem, na której zamontowana jest platforma robocza. Posiadają własny napęd na dwa lub cztery koła. Podwozie z własnym napędem może być kołowe, lub gąsienicowe. Zasilane są elektrycznie, lub spalinowo. Biorąc pod uwagę rodzaj konstrukcji nośnej, podpierającej platformę roboczą, podesty wolnobieżne mogą być teleskopowe, przegubowe, przegubowo-teleskopowe oraz nożycowe.
- Podesty ruchome przewoźne. Są to podestu montowane na podwoziu przyczepy i przystosowane do ciągnięcia za pojazdem. Dopuszczone są do ruchu drogowego, jako przyczepy specjalne.
- Podesty ruchome samojezdne. Podesty zamontowane są na podwoziu samochodowym i dopuszczone do ruchu drogowego.
Ze względu na rodzaj napędu podesty ruchome można podzielić na podesty:
- z napędem elektrycznym (z sieci lub baterii akumulatorów),
- z napędem spalinowym.
Parametry techniczne podestów ruchomych
Udźwig nominalny Q [kg] jest to największe obciążenie, określone przez wytwórcę, jakie może przenieść platforma robocza podestu ruchomego podczas normalnej pracy.
Wymiary platformy roboczej [m] - długość i szerokość rzutu poziomego platformy roboczej (łącznie z przedłużeniem platformy).
Maksymalna wysokość platformy roboczej [m] - największa odległość pionowa od poziomu ustawienia to największa odległość pionowa od poziomu ustawienia podestu ruchomego do poziomu podłogi platformy roboczej.
Zasięg roboczy platformy roboczej [m] - odległość pozioma między osią obrotu podestu ruchomego przejezdnego a skrajnym położeniem platformy roboczej.
Maksymalna wysokość robocza [m] - największa odległość pionowa od poziomu ustawienia podestu ruchomego przejezdnego do poziomu, przy którym osoba (osoby) znajdująca się na platformie roboczej może wykonywać w sposób bezpieczny prace.
Obszar roboczy podestu ruchomego przejezdnego - przestrzeń przeznaczona do użytkowania platformy roboczej w ramach określonego udźwigu, w normalnych warunkach pracy. Obszar roboczy wyznaczany jest maksymalną wysokością roboczą i zasięgiem roboczym platformy roboczej, przy określonym udźwigu. Podest może mieć więcej niż jeden obszar roboczy. Niektórzy wytwórcy oznaczają obszar roboczy przy pełnym obrocie wysięgnika z platformą roboczą.
Prędkość podnoszenia (opuszczania) platformy roboczej [m/s] - prędkość pionowego przemieszczania platformy roboczej obciążonej udźwigiem nominalnym. Przy podestach przejezdnych z nożycowym lub teleskopowym mechanizmem podnoszenia często zamiast prędkości podawany jest czas podnoszenia (opuszczania) w sekundach.
Prędkość obrotu [m/s] - prędkość pozioma (w przypadku obrotu wysięgnika z platformą roboczą) zewnętrznej krawędzi platformy roboczej, mierzona przy maksymalnym zasięgu wysięgnika wraz z platformą.
Kąt obrotu [stopnie] - kąt, o jaki może obrócić się wysięgnik wokół osi obrotu podestu.
Kąt obrotu platformy roboczej [stopnie] - kąt obrotu platformy roboczej względem wysięgnika.
Rozstaw podpór podwozia [m] - rozstaw podpór w rzucie poziomym.
Prędkość jazdy podestu - prędkość jazdy urządzenia w ruchu ustalonym po płaszczyźnie poziomej.
Wymiary gabarytowe podestu [m] - w pozycji złożonej lub przygotowanej do transportu (długość x szerokość x wysokość).
Masa podestu [kg, t] - łączna masa wszystkich części podestu ruchomego przejezdnego przygotowanego do pracy, bez obciążenia.
