Produkty

Winda okrężna „pater noster”

Redakcja Dzwignice.info
20.01.2017
0
By Der-wuppertaler - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=26347713

Wszyscy wiemy, jak wygląda klasyczna winda. To kabina poruszająca się wzdłuż pionowych prowadnic wewnątrz szybu, który znajduje się w budynku. Jest ona najczęściej napędzana mechanizmem linowym przy użyciu elektrycznej wciągarki ciernej. Jednak niewiele osób wie, że sposób funkcjonowania windy nie jest ograniczony wyłącznie do przedstawionego wyżej rozwiązania.

Winda pater noster

Słyszeliście, czym jest i jak działa pater noster? (łac. ojcze nasz). To określenie definiujące charakterystyczny rodzaj windy, która po raz pierwszy została zainstalowana w 1876 roku w gmachu londyńskiego Głównego Urzędu Pocztowego. Sposób działania widny typu pater noster w diametralny sposób różni się od mechanizmu klasycznego dźwigu.

W tym przypadku cały system składa się z szeregu otwartych kabin połączonych w łańcuch i poruszających się z niewielką prędkością w zamkniętej pętli w ruchu ciągłym. Pater noster pracuje w nieustannym ruchu okrężnym, dlatego jest on również określany mianem windy okrężnej.

Rozwiązanie to znalazło zastosowanie w budynkach użyteczności publicznej w całej Europie oraz Stanach Zjednoczonych, ponieważ posiadało wiele istotnych zaletach, o których należy wspomnieć.

By RokerHRO – Praca własna,     CC BY-SA 3.0,                     https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9036151

Prosty mechanizm

Winda okrężna to bardzo prosty mechanizm, w którym jedna strona porusza się do góry, natomiast druga do dołu. Zaleta ta miała bezpośredni wpływ na popularność tego rozwiązania w pierwszej połowie XX wieku. Był to czas intensywnego rozwoju budownictwa – w dużych miastach pojawiały się pierwsze drapacze chmur, które wymagały systemów umożliwiających wygodne przemieszczanie się pomiędzy kolejnymi kondygnacjami.

Pater noster w tej roli sprawdzał się doskonale, ponieważ jego instalacja nie wiązała się z ogromnymi kosztami ze względu na bardzo prosty mechanizm.

Wysoka wydajność

W przypadku windy okrężnej szereg otwartych kabin przemieszczał się bez zatrzymywania z prędkością od 0,25 do 0,45 m/s. Oznacza to, że kabina była bezzwłocznie dostępna dla pasażerów, ponieważ odstęp czasowy pomiędzy kolejnymi kabinami trwał zaledwie kilkanaście sekund.

Niestety popularność windy okrężnych nie trwała długo. Już latach 50-tych XX wieku w wielu krajach stosowanie tego rozwiązania zostało zabronione, ze względu na wysoką wypadkowość. W wyniku niewłaściwego użytkowania odnotowano wiele wypadków, które najczęściej kończyły się poważnymi potłuczeniami oraz złamaniem kończyn. Istotną wadą tego typu rozwiązania był również wysoki pobór energii wynikający nie tylko z nieustannego działania systemu, ale również specyfiki pracy całego mechanizmu.

Windy okrężne, które funkcjonują do dnia dzisiejszego pełnią wyłącznie funkcję atrakcji turystycznych. Jeżeli interesuje Was historia wind i chcielibyście zobaczyć, jak wygląda pater noster, możecie odwiedzić jedno z sześciu miejsc w Polsce:

  • budynek administracyjny dawnych Zakładów Tkanin, technologicznych Eskord w miejscowości Iłowa,
  • gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach,
  • gmach Urzędu Wojewódzkiego w Opolu,
  • budynek Komendy w Opolu,
  • budynek centrali Banku Zachodniego przy rynku we Wrocławiu,
  • gmach byłej siedziby Kolei Śląskich w Katowicach.

Windy okrężne wyszły z masowej produkcji kilkadziesiąt lat temu, jednak nadal jest to bardzo ciekawe rozwiązanie, które stało się symbolem drugiej rewolucji przemysłowej przypadającej na początek lat XX.


Windy
winda okrężna
winda pater noster

Poprzedni Następny
Dodaj komentarz
Komentarze 0
Zobacz także