Podnoszenie ładunków w pionie przy pomocy suwnicy

Czy istnieje dokładny przepis dotyczący podnoszenia suwnicą ładunków w pionie? Czy jest możliwe odchylenie podczas operacji podnoszenia, czy też odstawiania ładunku? Czy nie ma absolutnie żadnego procentowego odchylenia środka ciężkości ładunku względem osi podnoszenia? Czy jest na to jakaś norma i czy przepis mówi jedynie o podnoszeniu ładunku w pionie i nie ciągnięcia go po podłożu?

Odpowiada Stanisław Świderski - ekspert w segmencie suwnice, wciągniki, wciągarki, żurawie, udźwigowienie stanowisk pracy, resurs

---

 

W pańskim pytaniu zawarte są dwa zagadnienia. Pierwsze dotyczy ciągnięcia po podłożu oraz skośnego podnoszenia ładunku, drugie z kolei - położenia środka ciężkości ładunku względem osi zblocza wiszącego w pionie.

 

Ciągnięcie po podłożu oraz skośne podnoszenie ładunku

Ze względu na bezpieczeństwo dźwignicy, ładunku i otoczenia, zabronione jest ciągnięcie ładunku po podłożu, jak i skośne podnoszenie ładunku.

• Ciągniecie ładunku po podłożu /odrywanie od podłoża, może spowodować powstanie sił o nie określonej wartości, które obciążą mechanizm podnoszenia lub mechanizm jazdy i stwarzą zagrożenie dla zdrowia i życia lub spowodują trwałe uszkodzenie dźwignicy.
• Skośne podnoszenie ładunku spowoduje w momencie oderwania go od podłoża wahnięcie i rozkołysanie się ładunku, nad którym będzie trudno zapanować i które może uszkodzić przedmioty lub osoby znajdujące się w pobliżu.
  
  

Jak uniknąć skośnego podnoszenia ładunku ?

• Suwnice sterowane z poziomu roboczego
  Należy wybrać luz na linach i określić wzrokowo, w dwóch prostopadłych do siebie płaszczyznach, czy liny mechanizmu podnoszenia wiszą w pionie. Jeżeli nie - należy dokonać korekty położenia wózka lub mostu suwnicy stosownie do potrzeb w taki sposób, aby liny mechanizmu podnoszenia wisiały w pionie w obu prostopadłych płaszczyznach.
• Suwnice sterowane z kabiny
  W trakcie jazdy do punktu poboru ładunku nie należy wykonywać ruchów, które rozhuśtałyby zblocze. Zbliżając się do ładunku należy opuścić zblocze blisko punktu poboru i centrować je na środek ładunku. W tym przypadku operator ma do pomocy hakowego, który powinien włączyć się do naprowadzania zblocza nad środek podnoszonego ładunku, za pomocą sygnałów ręcznych lub radia, a po zaczepieniu ładunku ocenić czy liny wiszą pionowo w obu płaszczyznach.
  
  

W obydwu tych przypadkach ocena odchylenia lin od pionu dokonywana jest wzrokowo, a więc jej dokładność już musi zakładać pewną tolerancję odchylenia od pionu.

Producentom wciągników czy wciągarek, które są instalowane w suwnicach, znany jest ten problem i rozwiązują go już na etapie ich projektowania. Producenci określają w katalogach technicznych jakie są dopuszczalne kąty boczne odchylenia od pionu np. dla wciągnika Demg DR - kąt boczny odchylenia liny od pionu określony został na +/- 4 stopnie, dla wciągników Stahl serii SH – kąt ten określony został na poziomie +/- 3,5 stopnia.

Wartości te związane są z bezpiecznym nawijaniem liny na bęben bez uszkodzenia układacza liny.

 

Położenie środka ciężkości ładunku względem osi zblocza wiszącego w pionie

Jeżeli wiemy jak odchylenie lin od pionu określają producenci, możemy to zobrazować następująco (dla 4 stopni):

• przy wysokości podnoszenia ok. 6 m (między zbloczem a osią bębna) wymiar poziomy dopuszczalnego przesunięcia wynosi ok +/- 40 cm,
• dla wysokości podnoszenia ok. 10 m (miedzy zbloczem a osią bębna) wymiar poziomy dopuszczalnego przesunięcia wynosi +/- 70 cm.

Nie należy jednak tych wartości wykorzystywać, gdyż mimośrodowe położenie ładunku względem osi lin spowoduje, po podniesieniu, wahanie ładunku i stworzy zagrożenie oraz stratę czasu na stabilizację ładunku.

 

Podsumowanie

1. Nie istnieje dokładny przepis dotyczący podnoszenia suwnicą ładunków w pionie.
   Jest możliwe odchylenie podczas operacji podnoszenia, czy też odstawiania ładunku. Producenci wciągników/wciągarek określają w katalogach dopuszczalne kątowe odchylenie lin od pionu w trakcie nawijania na bęben. Zwykle zawiera się ona w granicach 3-4 stopni. Proszę jednak pytać producenta wciągnika, który jest zastosowany na Pana suwnicy.
   
2. Uwaga!
   Im mniejszy jest kąt odchylenia od pionu lin podnoszących, tym mniejsze będą wahania ładunku i czas potrzebny na jego stabilizację.
   
3. Jeżeli kąt boczny odchylenia liny od pionu jest większy niż określa to producent, wówczas następuje szybsze zużycie liny oraz prowadnicy linowej.
   
4. We wciągarkach otwartych, przekroczenie dopuszczalnych wartości grozi wypadnięciem liny z rowka bębnowego i niepoprawnym nawijaniem liny na bęben, co w dłuższym okresie eksploatacji prowadzi do uszkodzenia liny.