Żywotność żurawia wieżowego
Posiadam żuraw wieżowy, który ma już 25 lat. Czy może być nadal eksploatowany?
Odpowiada Jacek M. Krupiński - eskpert w segmencie żurawie wieżowe
Na tak postawione pytanie nie można jednoznacznie odpowiedzieć. Rozpocznę od wyjaśnienia, jakie kryteria obowiązują przy projektowaniu żurawia. Żuraw wieżowy stosowany w budownictwie jest obliczany według grupy natężenia pracy założonej do tych zadań. W zależności od tego, kiedy ten żuraw został skonstruowany, obowiązywały różne normy i zalecenia. Taką typową grupą natężenia pracy, według której została obliczona większość żurawi eksploatowanych obecnie w Polsce jest grupa H1/B3 - DIN 15018. Najnowsze żurawie wieżowe budowlane obliczane są według EN 13001 i zakwalifikowane do HC1/S2. Wyjaśniając prościej, żuraw budowlany jest obliczony na około 15 lat pracy przy założonym natężeniu pracy. To tyle jeśli chodzi o teorię.
W praktyce o dalszej eksploatacji żurawia decyduje jego stan techniczny. Stan techniczny jest zależny od bardzo wielu czynników i może być oceniany tylko przez fachowców. Takimi fachowcami są inspektorzy UDT i od ich decyzji będzie zawsze zależna dalsza eksploatacja. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na stan techniczny jest prawidłowo, według instrukcji obsługi, wykonywany serwis. Niedopuszczalne jest stosowanie innych części zamiennych niż oryginalne. Nie oznacza to, że muszą być one kupowane u producenta, ale muszą być zgodne z informacją w zestawieniu części zamiennych.
Drugim czynnikiem jest intensywność eksploatacji. W Polsce spotykamy dużo budów pracujących na dwie lub nawet na trzy zmiany. Takie natężenie pracy jest wyższe niż zakładane w obliczeniach. Oznacza to, że teoretycznie żuraw nie powinien osiągnąć nawet zakładanych 15-u lat eksploatacji. Wracam tu do mojego wcześniejszego stwierdzenia, jedynie aktualna ocena stanu żurawia, wykonana przez inspektorów Urzędu Dozoru Technicznego jest obowiązująca. Długa żywotność żurawi, zwłaszcza żurawi wiodących producentów wynika z dokładności obliczeń podzespołów w procesie projektowania, dotrzymywania założeń technologicznych w produkcji i rygorystycznej kontroli jakości. Żurawie tych producentów pracują nierzadko trzydzieści i więcej lat. Przy takiej długiej eksploatacji decydujące jest zmęczenie konstrukcji stalowej. Oznacza to, że im starszy żuraw, tym dokładniej należy sprawdzać stan jego konstrukcji stalowej.
Zatem odpowiadając na pytanie: 25-cioletni żuraw może być dalej eksploatowany, jeśli ocena jego aktualnego stanu dokonana przez inspektora UDT jest pozytywna.
