Zawiesia, służące do bezpiecznego umocowania podnoszonego ładunku, nie są integralną częścią dźwignicy. Ich szeroki wybór i różnorodność konfiguracji wiąże się z koniecznością szerokiej znajomości norm i dyrektyw.
Typy zawiesi i współczynniki bezpieczeństwa
Zasadniczo zawiesia można podzielić na kilka podstawowych grup. Rozróżniamy zawiesia linowe, łańcuchowe, syntetyczne i zawiesia specjalne.
Zawiesia linowe
Do zawiesi linowych zalicza się zawiesia zaciskane tulejami aluminiowymi, miedzianymi i stalowymi, zawiesia linowe zaplatane, zawiesia typu Grommet oraz zawiesia typu flemish eye. Wszystkie typy zawiesi linowych powinny być wykonane z przeciwzwitych lin stalowych 6 lub 8-splotkowych z rdzeniami naturalnymi, lub stalowymi, w klasie nie wyższej niż 1960. Zawiesia linowe muszą spełniać wymagania norm serii PN-EN 13414. Współczynnik bezpieczeństwa zawiesi linowych wynosi 1:5, co oznacza, iż zawiesie o dopuszczalnym obciążeniu roboczym wynoszącym 1 tonę, powinno ulec zerwaniu dopiero po przekroczeniu 5 ton obciążenia. Oczywiście DOR (dopuszczalne obciążenie robocze) z uwagi na bezpieczeństwo nigdy nie powinien być przekroczony, a widoczne podczas kontroli odkształcenia lin lub elementów, spowodowane nadmiernym przeciążeniem, eliminują zawiesia z dalszego użytkowania.
W zawiesiach zaplatanych typu Grommet, o nośności powyżej 60 ton, współczynnik bezpieczeństwa ulega obniżeniu wraz z coraz wyższym DOR-em. Zawiesia tego typu stosowane są wszędzie tam, gdzie wymagana jest duża elastyczność zawiesi, oraz bardzo wysokie DOR-y, przekraczające nawet 3000 ton.
Zawiesia łańcuchowe
Zawiesia łańcuchowe można podzielić na grupy w zależności od klasy stali, z której zostały wykonane elementy zawiesia. Obecnie można rozróżnić klasy: 8, 10 i 12, z których najbardziej popularne są powszechnie stosowane klasy 8 i 10. Elementy 10 klasy w tych samych rozmiarach, co klasy 8, posiadają o 25% wyższą wytrzymałość, co przekłada się na wyższy DOR zawiesi, bez zmiany ich rozmiarów i wagi.
Wszystkie zawiesia łańcuchowe powinny być zgodne z serią norm PN-EN 818, a ich współczynnik bezpieczeństwa nie powinien być niższy niż 1:4.
Osobną kategorią są zgrzewane zawiesia cynkownicze, stosowane w zakładach cynkowniczych przy procesach cynkowania ogniowego.
Zawiesia syntetyczne
Zawiesia syntetyczne dzielą się na zawiesia pasowe oraz wężowe. Zawiesia pasowe są wykonane z taśm syntetycznych, natomiast zawiesia wężowe wykonane są z wiązek przędzy syntetycznej zwiniętej w osłonie poliestrowej. Zawiesia wężowe zawsze wykonane są w obwodzie zamkniętym.
Wszystkie zawiesia syntetyczne powinny być zgodne z serią norm PN-EN 1492, a ich współczynnik bezpieczeństwa nie powinien być niższy niż 1:7.
W zawiesiach tych nowością są zawiesia wykonane z włókien typu Dyneema, które charakteryzują się bardzo wysoką odpornością na przecięcia i są stosowane w operacjach podnoszenia ładunków, w których występują ostre krawędzie, ale zastosowanie innych typów zawiesi mogłoby uszkadzać ładunek np. podnoszenie kręgów blach.
Zawiesia specjalne
Do zawiesi specjalnych zaliczamy wszelkiego rodzaju chwytaki i osprzęt zapięty pod hakiem nośnym urządzenia dźwignicowego. Mogą to być trawersy, C haki, uchwyty do palet, belki nośne, chwytaki magnetyczne, zawiesia zaprojektowane do podnoszenia ściśle określonych typów ładunków.
Większość tego typu osprzętu wykonana jest zgodnie z normą PN-EN 13155 lub PN-EN 14238, a najczęściej spotykanym współczynnikiem bezpieczeństwa zawiesi specjalnych jest 1:4.
Elementy osprzętu stosowanego w zawiesiach
Normy dotyczące wszystkich typów zawiesi dokładnie określają rodzaje elementów składowych i normy, które muszą być przez te elementy spełnione. Wszystkie haki, złączki, ogniwa, skracacze, a nawet zastosowane w zawiesiach specjalnych śruby z uchem, powinny spełniać wymagania norm serii PN-EN 1677, liny powinny spełniać wymagania norm serii PN-EN 12385, szakle powinny spełniać wymagania normy PN-EN 13389, kausze wymagania normy 13411-1, a tuleje zaciskowe w zawiesiach linowych wymagania normy PN-EN 13411-3.
Normy te dokładnie określają wymiary elementów, klasy stali, współczynniki bezpieczeństwa oraz ich sposób oznakowania.
Prawidłowy dobór elementów składowych stanowi podstawę produkcji zawiesi zapewniający bezpieczeństwo użytkownikom. Jako producent, nie tylko dbamy o zapewnienie pełnej identyfikacji elementów, ale przeliczamy współczynniki bezpieczeństwa elementów składowych do współczynników gotowych typów zawiesi. Przeprowadzane kontrole i serwisy, dostarczają nam niestety licznych dowodów, że nie jest to powszechna praktyka wszystkich producentów. Największą plagą na rynku jest stosowanie najtańszych i nieprawidłowo znakowanych elementów, bez wyraźnego wskazania producenta oraz bez kodu identyfikalności. Takie zawiesia podczas kontroli muszą otrzymać wynik negatywny i być wycofane z eksploatacji. Na konieczność pełnej identyfikacji zwracają uwagę również kontrolerzy Państwowej Inspekcji Pracy, mówi Krzysztof Patalas z firmy Inter Rope.
Znakowanie zawiesi
Zawiesie linowe powinno posiadać znakowanie obejmujące DOR, oznaczenie producenta, znak CE oraz numer serii. Znakowanie powinno być wybite na tulei zaciskowej (w zawiesiach 1-cięgnowych) lub na zawieszce umocowanej do zawiesia (w zawiesiach 2, 3 i 4-cięgnowych).
Zawiesie łańcuchowe powinno posiadać znakowanie obejmujące DOR, liczbę cięgien, rozmiar łańcucha, oznaczenie producenta, znak CE oraz numer serii. Znakowanie powinno być na zawieszce umocowanej do zawiesia (kształt zawieszki informuje o klasie stali, z której wykonane są elementy zawiesia).
Zawiesie syntetyczne powinno posiadać znakowanie obejmujące DOR, nazwę materiału, z którego zostało wykonane, długość, oznaczenie producenta, znak CE, numer normy oraz numer serii. Znakowanie powinno być na zawieszce wszytej w zawiesiu (kolor zawieszki informuje o materiale syntetycznym).
Zawiesie specjalne powinno posiadać znakowanie obejmujące DOR, nazwę i adres producenta, przeznaczenie zawiesia, rok produkcji, oraz numer serii. Dodatkowo producent zobowiązany jest podać wagę zawiesia, jeśli przekracza ona 5% DOR-u lub przekracza 50 kilogramów (podaje się zawsze mniejszą wartość).
W każdym rodzaju zawiesi nadany przez producenta numer serii musi zapewnić pełną identyfikowalność i musi być zgodny z wystawioną przez producenta deklaracją zgodności. Brak prawidłowego znakowania stanowi zawsze kryterium wycofania zawiesia z użytkowania.
Warto podkreślić, że każde zawiesie Inter Rope ma przypisany jeden niepowtarzalny numer serii. Nasze zawiesia nie wymagają zatem dodatkowego znakowania przez użytkowników, zamawiających zawiesia partiami i korzystających z wielu zawiesi oraz prowadzących wymagane przepisami rejestry.
Na pierwszym miejscu bezpieczeństwo
Prawidłowa budowa zawiesi oraz ich poprawne oznakowanie zawsze dają gwarancję bezpiecznego użytkowania. Firma Inter Rope produkuje zawiesia prawie od 20 lat oraz wykonuje ich cykliczne kontrole okresowe. Na podstawie zdobytej podczas tych lat praktycznej wiedzy i analizy zużycia poszczególnych elementów zawiesi, wprowadziła w swoich produktach wiele innowacyjnych rozwiązań.
Zwracamy uwagę na jakość gotowego zawiesia i jego walory użytkowe. Opracowaliśmy optymalne sposoby znakowania zawiesi, tak by zapewnić jego czytelność nawet po kilku latach pracy. Stosujemy osprzęt europejskiej produkcji, w tym największego producenta na świecie, firmy CROSBY, a dodatkowo sprawdzamy cyklicznie wytrzymałość zawiesi, poddając je próbom cyklicznych obciążeń, oraz badaniom niszczącym. Nasze zawiesia dostosowujemy do zakładanych warunków pracy, a wszystkie stosowane podczas ich produkcji komponenty są zgodne z obowiązującymi normami, tak by zapewnić każdemu i w każdych warunkach łatwą i bezpieczną pracę, mówią zgodnie wszyscy pracownicy Inter Rope.
Zainteresowanych zagadnieniem zapraszamy do kontaktu z firmą Inter Rope.
Przeczytaj również:
Rdzenie lin specjalistycznych – problemy i zalety
Charakterystyka lin kompaktowanych – problemy z wykryciem uszkodzeń
