Wózki jezdniowe (wózki widłowe)
Wózek jezdniowy to mechaniczny pojazd kołowy o napędzie silnikowym stosowany w transporcie bliskim i magazynowaniu, używany głównie do prac załadunkowych, transportowych i rozładunkowych. Wśród wózków jezdniowych dominującą grupą są wózki jezdniowe podnośnikowe, które służą przede wszystkim do podnoszenia ładunku, przenoszenia, składowania, układania w stosy, układania w gniazdach, obracania przy pomocy wideł lub innego osprzętu do manipulacji ładunkiem. Do firm produkujących wózki podnośnikowe, najbardziej znanych na polskim rynku należą: Linde, Still, Jungheinrich, Toyota, Hyster, Mitsubishi, BT, Nissan, Yale, Komatsu, Boss oraz wiele innych.
Klasyfikacja wózków jezdniowych
Klasyfikacja wózków jezdniowych w aspekcie podlegania pod dozór techniczny
- Wózki jezdniowe niebędące urządzeniami UTB, a więc niepodlegające pod dozór techniczny:
- wózki platformowe (naładowne) – to wózki posiadające stałą platformę do przewożenia ładunków w transporcie wewnątrz zakładowym, ich główny parametr to ładowność
- wózki ciągnikowe (ciągnące/pchające) – służące do przeciągania/pchania podczepionych do nich pojazdów lub przyczep, ich główny parametr to siła uciągu,
- wózki unoszące – służące do uniesienia określonego ładunku tylko na określoną niewielką wysokość, aby go przemieścić z jednego miejsca na drugie, ich główny parametr to udźwig.
- Wózki jezdniowe podnośnikowe (zwane powszechnie wózkami widłowymi lub widlakami) należące do grupy UTB, czyli podlegające pod dozór techniczny.
- wózki podnośnikowe czołowe – gdzie ładunek podnoszony z przodu wózka równoważy się z masą wózka,
- wózki podnośnikowe z masztem wewnętrznym nieobejmującym ładunku,
- wózki podnośnikowe z masztem wewnętrznym obejmującym ładunek (z masztem stałym),
- wózki podnośnikowe widłowe z masztem wewnętrznym,
- wózki podnośnikowe platformowe z masztem wewnętrznym,
- wózki podnośnikowe boczne (jednostronne),
- wózki podnośnikowe boczne (dwustronne),
- wózki podnośnikowe czołowo – boczne (obustronne- dostosowane do pobierania i składowania ładunku z obu stron kierunku jazdy),
- wózki podnośnikowe bramowe (rama i element podnoszący obejmują ładunek w trakcie podnoszenia, przemieszczania i składowania),
- wózki podnośnikowe z operatorem podnoszonym wraz z ładunkiem (wózek specjalizowany- zwany też wózkiem kompletacyjnym).
Klasyfikacja ze względu na rodzaj napędu:
- wózki z napędem elektrycznym ( z sieci, akumulatora),
- wózki z napędem spalinowym (LPG, benzyna, diesel),
- wózki z innym napędem.
Klasyfikacja ze względu na sposób kierowania:
- wózki prowadzone - operator prowadzi wózek,
- wózki podestowe - operator kieruje wózkiem stojąc na podeście znajdującym się na wózku,
- wózki z fotelem dla kierowcy – operator kieruje wózkiem siedząc na fotelu znajdującym się na wózku,
- wózki zdalnie kierowane – wózek sterowany przez system automatyki.
Parametry techniczne wózka podnośnikowego
- udźwig nominalny wózka Q [kg] - największa dopuszczalna masa ładunku, jaką wózek może podnieść na wysokość do 3300 mm, przy odległości środka ciężkości ładunku od czoła wideł określonej dla danego udźwigu nominalnego,
- odległość środka ciężkości ładunku od czoła wideł C [mm],
- prędkość jazdy z/bez ładunku [m/s],
- prędkość podnoszenia z/bez ładunku [m/s],
- prędkość opuszczania z/bez ładunku [m/s],
- zdolność pokonywania wzniesień z/bez ładunku %,
- wysokość podnoszenia – H [mm], czyli odległość na jaką wózek może podnieść ładunek, mierzona przy pionowo ustawionym mechanizmie podnoszenia od podłoża do górnej powierzchni poziomej wideł,
- wysokość swobodnego podnoszenia – h [mm], to wysokość, na którą można podnieść widły bez zmiany wysokości masztu.
Wymiary
- wysokość masztu w stanie złożonym h1 [mm],
- wysokość wózka z najwyżej wysuniętym masztem h4 [mm],
- wysokość wózka ze złożonym masztem, h5 [mm],
- kąt wychylenia masztu do przodu α [°]
- kąt wychylenia masztu do tyłu ß [°]
- odstęp osi kół y [mm]
- szerokość wózka b [mm],
- promień skrętu R [mm],
- nacisk osi dla wózka z/bez ładunku na przód/tył [kg],
- długość całkowita L [mm] – od końca wideł do tylnej krawędzi przeciwwagi,
- masa własna – jest to waga wózka z wyposażeniem i osprzętem, ale bez ładunku, bez operatora i bez źródła zasilania, akumulatora/paliwa,
- masa robocza – masa własna plus źródło zasilania, akumulatory/paliwo, bez ładunku i bez operatora.
Bezpieczeństwo eksploatacji wózków widłowych
Każdy model wózka powinien być wyposażony w diagram udźwigu, uwzględniający wysokość podnoszenia ładunku i położenie środka ciężkości na widłach.
Należy pamiętać o tym, że przy podniesionym ładunku wózek jest niestabilny i należy stale kontrolować położenie środka ciężkości, by nie dopuścić do przewrócenia się wózka.
Ładunek należy przewozić przy ustawieniu wideł 30 cm powyżej nawierzchni i maszcie przechylonym w stronę operatora.
Do obsługi wózka widłowego konieczne jest posiadanie odpowiednich uprawnień oraz pozytywny wynik badań psychotechnicznych. Uprawnienia do obsługi wózków widłowych wg aktualnych przepisów wydają wyłącznie jednostki dozoru technicznego.
W Polsce kursy obsługi wózków widłowych organizują ośrodki szkoleniowe posiadające uprawnienia do prowadzenia szkoleń.
wszystko o bezpiecznej eksploatacji wózków jezdniowych>>
