Od połowy XX wieku rozwój lin specjalistycznych oparł się na zmianach konstrukcji linowych, a jedną z istotniejszych modyfikacji były procesy kompaktowania splotek i całych lin. Technologie kompaktowania przyczyniły się do rozwoju lin o unikalnych właściwościach i parametrach, co znacznie zwiększyło możliwości rozwoju i poprawy parametrów pracy UTB. Liny kompaktowane znajdują obecnie zastosowanie w ponad 90% nowych urządzeń. W dzisiejszym artykule omówimy szczegółowo rodzaje lin kompaktowanych i problemy z ich prawidłową kontrolą.
Procesy kompaktowania splotek i lin
Kompaktowanie lin stalowych to proces zwiększający współczynnik wypełnienia lin. Liny kompaktowane, ze względu na większą ilość metalu w przekroju posiadają wyższe siły zrywające (MBL). Firma WDI PYTHON stosuje dwie zupełnie odmienne technologie kompaktowania: HiPac® i ForcePac®.
W technologii HiPac® kompaktowane są splotki liny, a proces polega na ściskaniu splotek podczas przechodzenia przez specjalnie wyprofilowane koła na ostatnim etapie produkcji. Ze skompaktowanych splotek, w ostatnim etapie produkcji skręcana jest lina.
W technologii ForcePac® lina jest produkowana tradycyjnie, a następnie przechodzi przez obrotową maszynę młoteczkową. Wynikiem procesu ściskania - młoteczkowania jest uzyskanie gładkiej powierzchni i zamkniętej konstrukcji. Kompaktowanie jest ostatnim etapem produkcji, podczas którego uzyskuje się nominalną średnicę gotowej liny. (Zdjęcie: Wygląd lin kompaktowanych).
Właściwości i zalety lin kompaktowanych
Liny kompaktowane posiadają znacznie lepsze parametry wytrzymałościowe przy zachowaniu tej samej średnicy. Są również doskonałym rozwiązaniem przy wielowarstwowym nawijaniu, podczas którego liny standardowe uszkadzają się przez wzajemne zachodzenie na siebie drutów w poszczególnych splotkach i warstwach (zjawisko „drum crushing”). W linach kompaktowanych zwiększa się powierzchnia styku lin z elementami olinowania, liny lepiej układają się w rowkach i są bardziej odporne na występujące siły zgniatania. Zamknięta konstrukcja splotek lub liny jest doskonała wszędzie tam, gdzie występują duże zanieczyszczenia, jak brud czy pyły. (Zdjęcie: Powierzchnia styku)
Ponieważ każdy z wymienionych procesów kompaktowania powoduje zwiększenie sztywności liny, oferowane przez Inter Rope liny posiadają większą liczbę splotek w konstrukcjach PYTHON, co wpłynęło na zwiększenie ich elastyczności w stosunku do standardowych lin 6-splotkowych. Obecnie 8-splotkowe liny kompaktowane znajdują zastosowanie w większości nowych urządzeń transportu bliskiego, ale w ofercie firmy Inter Rope są także konstrukcje 9 i 10-splotkowe.
Wykrywanie uszkodzeń liny
W niektórych aplikacjach czas pracy lin kompaktowanych może być nawet kilkukrotnie dłuższy niż standardowych konstrukcji, a występujące złomy zmęczeniowe pojawiają się stosunkowo późno, natomiast liczba pękniętych drutów bardzo szybko wzrasta.
Na podstawie doświadczeń zaczerpniętych z przemysłu wydobywczego, w praktyce przyjmuje się, iż pierwszy zauważony pęknięty zmęczeniowo drut w linie kompaktowanej oznacza, iż liczba kolejnych drutów stanowiąca kryterium wycofania liny z eksploatacji pojawi się na linie po dodaniu 10% do dotychczasowego czasu jej pracy na danym urządzeniu przy takim samym natężeniu pracy, mówi Krzysztof Patalas z firmy Inter Rope.
Przykładowo, jeśli pierwszy drut został zauważony po 10 miesiącach pracy, to po kolejnym miesiącu (10% z 10 miesięcy) liczba drutów przekroczy kryterium wycofania i linę trzeba będzie wymienić.
Ze względu na fakt, iż uszkodzenia zmęczeniowe i przekroczona dopuszczona liczba pękniętych drutów stanowią najczęstszą przyczynę wymiany takich lin w urządzeniach transportu bliskiego, tak ważne staje się wykrycie tych drutów odpowiednio wcześnie. W przypadku lin kompaktowanych pęknięte druty nie odchodzą od konstrukcji splotek lub liny, pozostając na swoich pozycjach. Na prostym odcinku liny druty takie bardzo trudno zauważyć, a biorąc pod uwagę warstwę smaru, jest to praktycznie niemożliwe. (Zdjęcie: Uszkodzenia liny kompaktowanej)
W przygotowanych przez nas instrukcjach użytkowania lin stalowych zaznaczamy, iż liczbę pękniętych drutów należy sprawdzać poprzez wygięcie liny w łuk o minimalnym promieniu ugięcia wyznaczonego dla danej konstrukcji liny PYTHON. To jedyny sposób prawidłowej kontroli stanu tego typu lin, mówi Krzysztof Patalas z firmy Inter Rope.
Każdy inny sposób kontroli, niesie ze sobą bardzo wysokie ryzyko niezauważenia uszkodzonych drutów. Nawet w przypadku użycia głowic magnetycznych, bardzo małe odchylenia pola magnetycznego mogą być niedostrzeżone przez operatora.
Zainteresowanych zagadnieniem zapraszamy do kontaktu z firmą Inter Rope.
Przeczytaj również:
